Zonnende kaaimannen en sluwe piranha's

Wie naar de jungle komt om dieren te zien, moet geduldig zijn. Dat hebben we na deze paar dagen wel geleerd. Wilt u aapjes van dichtbij zien? Dan kunt u beter naar Artis.

Wel is het hier veel spannender dan in de dierentuin. Jhin, onze gids, heeft echt veel verstand van alles wat hier leeft en ook een zeer scherp oog en oor om elk levend wezen op te merken. Als we door de jungle wandelen blijft hij geregeld staan en luisteren en af en toe kan hij ons onverwacht dieren aanwijzen waar wij zelf straal langs zouden lopen, als kleine kikkers, hagedissen en spinnen.

Wie naar de jungle komt om dieren te zien, moet ook heel erg vroeg op. De meeste dieren zijn actief in de schemering of kort na zonsopkomst, en de zon komt hier om half 6 op. Maar ach, vroeg opstaan hebben we al vaker gedaan deze vakantie, het is nu alleen nóg een uurtje eerder.

Om 4 uur de wekker, half 5 ontbijt. Onze groep bestaat uit een gezellig Engels stel, een Israëlische familie met 2 dochters van 14 en 23. Hun zoon kon niet mee, die heeft dienstplicht. En verder 2 zich vrij afzijdig houdende Italianen. We moeten een kort stukje varen over de Tambopata, een zijrivier van de Amazone en de rivier waar onze lodge aan ligt. Daarna lopen we nog 20 minuten tot we bij een meertje komen. Dit wordt een oxbow lake genoemd, het was oorspronkelijk deel van de rivier, maar door erosie loopt de rivier tegenwoordig anders en is er een afzonderlijk meertje ontstaan met zijn eigen flora en fauna. We mogen op een boot plaatsnemen, meer een houten vlonder, die wordt voortbewogen met een grote peddel aan de achterkant.

Als je de promotiefolder van de reisorganisatie leest, lijkt het alsof je in deze gebieden zo ongeveer de vogelpoep van alle over je heen zwermende scholen exotische vogelsoorten moet ontwijken. Algauw blijkt dat we ook onze verwachting van hele groepen otters die om de boot heen zwemmen moeten bijstellen. De dieren zijn schuw, houden zich goed verborgen, en een verrekijker is essentieel als je enig detail wil zien.

Er fladderen hier wel een aantal vogels rond. Zwarte vogels die erg sierlijk over het water scheren, zwaluwachtigen die allerlei duikelingen maken in hun jacht op insecten en een reiger met een erg mooie vacht, een zogenaamde rufescent tiger heron. Na een halfuur zien we ver bij ons vandaan iets boven het water uitsteken. Eerst lijkt het een drijvend stuk hout maar bij nadere inspectie met vogelkijker blijkt het een kaaiman te zijn! Volgens Jhin één van 4,5m. Langzaam gaan we dichterbij. De kaaiman zorgt dat hij in hetzelfde tempo afstand houdt, en laat zich nooit helemaal zien. Met het blote oog is er weinig van te maken, maar met verrekijker en zeker met de goede vogelkijker van Jhin zie je hem zeer duidelijk. Schubben, ogen, tanden, alles erop en eraan. Spectaculair! Aan de rand van het meer verstopt hij zich onder enige overhangende begroeiing en verdwijnt uit het zicht.

Even later worden er een paar hengels tevoorschijn gehaald, en stukjes vlees als aas. 'Er zwemmen hier piranha's' vertelt Jhin. 'Probeer ze maar te vangen.' Vol ijver slaan wij onze bamboe-hengeltjes uit. De piranha's blijken erg sluwe beesten. Al snel wordt duidelijk dat ze erg handig erin zijn het vlees van het haakje te scheuren zonder zich vast te bijten. We blijven lange tijd proberen, maar zonder enig resultaat. Elke keer wordt het aas van het haakje gegeten zonder dat het iets oplevert. En dan, als in een van tevoren afgesproken scène, zegt er iemand 'laten we het maar opgeven' en tegelijkertijd geeft iemand anders een gil dat ze wat gevangen heeft. Het Israëlische meisje, de jongste van de twee, heeft een wild spartelende vis aan haar hengel bungelen.

Jhin maakt het haakje los, houdt de piranha stevig in zijn hand en laat ons de rij tanden van het beestje zien. Als hij een blaadje voor de mond van de vis houdt, bijt die er prompt een heel stuk uit. Maken we dat toch mooi even mee.

Onder het vissen zien we een kleinere kaaiman die wat minder van ons onder de indruk is en dichterbij komt dan de eerste. Hij ligt lekker te luieren in het zonnetje, en we hebben alle kans hem te bewonderen. De beloofde otters die hier hele dammen zouden bouwen en in groten getale voorkomen volgens ons boekje, zijn helaas nergens te bekennen.

Terug bij de lodge krijgen we nauwelijks de tijd om bij te komen, want we gaan meteen op de volgende excursie naar de Clay Lick. Papegaaien in alle soorten en maten komen hier van een kleiwand eten. De klei bevat bepaalde stoffen die onmisbaar voor hen zijn, want de stoffen maken toxinen uit andere planten en vruchten die ze eten onschadelijk. Na een korte wandeling komen we bij een observatiehuisje vanwaar je goed uitzicht hebt op de kleiwand. De verveelde gezichten van de mensen die er al zitten voorspellen niet veel goeds: er is geen papegaai te bekennen. We blijven met z'n allen geduldig een halfuur zitten staren en keren dan onverrichter zake terug. 'Wildlife is unpredictable.' is de uitleg van Jhin. Dat blijkt een wijze les.

Na een lunch van erg goede Lomo Saltado, Peruviaans gerecht, gaan we naar een botanische tuin. Daar wordt geneeskunde bedreven in de vorm die al duizenden jaren wordt toegepast: helende kracht van planten. We krijgen een plant aangewezen die je visioenen geeft waarin je ziet wat voor ziekte je hebt. Handig om de diagnose te stellen.

Verder hebben ze een plant die Parkinson vermindert (genaamd: Ayahuasca) , een plant tegen impotentie (jungleviagra!) en iets waar ze energiedrank van brouwen, een drankje dat ze zelf de 'Redbull van de Amazone' noemen. Die laatste mogen we overigens ook proeven. Het is een mierzoete borrel, waar ook de nodige alcohol aan toe is gevoegd om hem langer te kunnen conserveren. 'Op de wetenschap!' proosten wij gezamenlijk.

Ze hebben hier een heuse Sjaman, die met kruidenmengsels, afroepen van geesten en gebruik van bedwelmende planten visioenen oproept die leiden tot genezing. De plaatselijke bevolking heeft heilig vertrouwen in de man. Overigens zijn er ook westerlingen die, nadat geen enkele reguliere geneeswijze in ziekenhuizen afdoende is gebleken, hier hun heil zoeken.

Op de terugweg met de boot wordt het snel donker. Ineens gebaart één van de gidsen opzichtig naar de stuurman om de boot te laten stoppen. Hij heeft langs de oever enige beweging gezien. Bij licht van zaklampen zien we dat het Capibara's zijn! Dat is de grootste knaagdiersoort ter wereld, met stompe snuit en een behoorlijk log figuur. De beesten, het zijn er 4, duiken het water in als ze ons in de gaten krijgen. Hun hoofden steken boven water en ze houden ons nauwlettend in de gaten. Na ongeveer 10 minuten heeft iedereen genoeg pogingen tot foto's maken gedaan en vertrekken we weer.

Na het eten zitten we bij de Israëlische familie. Na enige veilige onderwerpen gaat het over de onrust in Israël (zij vertellen dat dat de laatste jaren erg meevalt, zeker in Tel Aviv) en even later over het Israelisch-Palestijns conflict. Razend interessant vinden wij het om een keer van Israëliërs te horen hoe zij er nu eigenlijk tegenaan kijken. Dan stel ik de onvoorzichtige vraag of zij het zich voor kunnen stellen dat de Palestijnen helemaal niet bereid zijn om een deel van hun grond af te staan, zodat er twee staten gevormd kunnen worden. Stel je voor dat Nederland de helft van z'n grond zou moeten afstaan aan een ander volk.

Oeps.

De man gaat rechtop zitten en een stuk feller dan voorheen begint hij uit te leggen dat dat totaal niet vergelijkbaar is. Aan het eind van het verhaal voel ik me naïef en een stuk kleiner dan ervoor. Hij zal uiteraard gelijk hebben. Tegen iemand die al 50 jaar midden in die shit zit en er bovendien een stuk meer over weet, kan ik moeilijk iets inbrengen.

Wat misschien wel interessant is om te weten, is dat de Palestijnen nooit dat land hebben gehad, en in '47 het voorstel van de Verenigde Naties om in dat gebied twee staten te vormen hebben verworpen, onder druk van de Arabische wereld. Erg dom, vind hij. Nu is 80% van de Israëliërs bereid land af te staan voor een onafhankelijke Palestijnse staat, maar de Palestijnen weigeren, nog steeds onder druk van de Arabische wereld, de staat Israël te erkennen.

Zijn dochters zijn ondertussen onopvallend ervandoor gegaan. Die hebben hem het onderwerp waarschijnlijk al tot in den treure horen uitkauwen.